Çoğu kez, belirtileri fark etmişsinizdir. ancak düzenli muayeneniz için diş
hekiminize gittiğinizde, diş hekiminiz çürüğü bulur. Ancak, bazı durumlarda:
tatlı, çok sıcak ya da çok soğuk bir şey yediğinizde dişinizde hafif bir ağrı
hissedebilirsiniz. Bu, diş çürümesinin en erken belirtisidir. Eğer, tatlı, sıcak
ya da soğuk yiyecekler yerken keskin bir ağrı duyuyorsanız, bu daha ciddi bir
çürümenin işaretidir. Bu durumların her birinde, çürüme süreci, dişin çürüyen
kısmı temizlenerek (oyularak) ve bunun yerine dolgu konularak durdurulabilir
Eğer çürüme yaygınlaşmış ise ya da siz özellikle çok hassassanız, ağrıyı kesmek
için lokal anestezi (diş etlerine yapılan iğne yoluyla) uygulanabilir. Duruma
göre bazı diş hekimleri rahatsızlık ve endişeyi azaltmak için diazot monoksit
verebilirler. Eğer, ilaçla tedavi görüyor iseniz, herhangi bir anestezik almadan
önce bunu mutlaka diş hekiminize söyleyin. Çünkü, birlikte alınan belirli
ilaçlar ve anestezikler ters reaksiyonlar doğurabilir.
Etkilenmiş bölüm bir kez temizlendiğinde, diş hekiminiz artık dişinizi
iyileştirmeye hazırlanacaktır. Kullanılan dolgu tipi dişin konumuna ve işlevine
bağlıdır çiğneme işlevinin çoğunu yapan azı dişleri daha fazla basınca maruz
kalırlar ve ön dişlerden daha dayanıklı bir maddeye gereksinimleri vardır. Buna
ek olarak, eğer mümkünse ön dişteki bir dolgu, dişin kendi rengiyle uyumlu
olmalıdır.
Bazen, çürüme yaygın olduğunda, dişinizin tedaviye reaksiyonu ve hassasiyetinin
gözlemlenmesini sağlamak için geçici bir dolgu yapılabilir. Birkaç hafta sonra,
ters belirti ya da şikayetler yoksa, diş hekiminiz dolguyu çıkarır ve yerine
kalıcı dolguyu koyar.
En yaygın onancı malzeme gümüş amalgamdır ve arka dişlerde kullanılır. Bu tür
dolgular aslında civa, gümüş ve diğer metal alaşımlarıdır. Standart alaşıma
yakın bir zamanda eklenen bakır, günümüzün gümüş dolgularını birkaç yıl
öncekinden daha dayanıklı bir hale getirmiştir.
Daha pahalı bir onarım olan altın dolgu, daha fazla kuvvet ve destek
gerektiğinde amalgamın yerine kullanılır. Böyle bir dolgu kararmaz.
Ön dişlerdeki dolguların mümkün olduğu kadar görünmemesi gerekmektedir. Porselen
sementin bir biçimi olan ve diş minesine benzeyen asit silisit tuzu, yakın
geçmişe kadar standart bir seçimdi. Artık, daha sıklıkla plastik reçine
kullanılmaktadır. Her iki biçim de doldurulan dişin rengiyle uyum sağlayacak
biçimde renklendirilebilir Gelecekte, bileşik malzemeler azı dişleri ve köpek
dişlerinin çiğneme yüzeylerinde kullanılabilecek kadar güçlü yapılabilir.
Ara sıra, ön dişlerdeki küçük oyuklar için onarım malzemesi olarak altın kaplama
kullanılmaktadır. Porselen ya da plastik bileşik malzemelerden daha pahalı ancak
daha dayanıklıdır.
Eğer dişiniz, birkaç dolguyu ya da bir büyük dolguyu kırma tehlikesi olmadan
destekleyemeyecek kadar çürümüşse, diş hekiminiz çürüğü temizleyebilir, boşluğu
sement ya da amalgama doldurabilir ve bir porselen kaplama, metal bir kron ya da
bir birleşik metal ve porselen kron ile doldurabilir. Kalıp genellikle dişinize
göre yapılır ve kron laboratuvarda imal edilir. Daha sonra bu kron yerine
oturtulur, şekil verilir ve son olarak dişinizden geriye kalan parça üzerine
yapıştırılır.
Kanal (diş kökü kanalı) Tedavisi
Eğer şiddetli biçimde çürümüş bir dişiniz varsa ya da kaybetme tehlikesiyle
karşı karşıya gelecek kadar iltihaplanmışsa, diş hekiminiz ya da endodontist bir
kanal tedavisi uygulayabilir. Bu işlem, sinir ve damar dokusunun (diş özü),
kökten ve diş özü yuvasından ve ilişkili herhangi bir çürümüş diş yapısından
temizlenmesini içerir. Kök ve dişin temelinin yerinde kalmasına izin verir.
Kanal tedavisi, bir muayenehane işlemidir ve lokal anestezi gerektirir. Bu çok
aşamalı işlemde, diş özü temizlenir, yaratılan oyuk sterilize edilir ve
hareketsiz bir malzeme (guttapercha) ve sement ile doldurulur. Bu nedenle,
genellikle kron gibi kalıcı bir onarım gerektirir.
Dolgu Nedir?
Dolgu, çürük nedeniyle zarar görmüş bir dişe, normal fonksiyonunu ve görünümünü
kazandırmanın bir yöntemidir. Diş hekiminiz size dolgu yaparken, önce çürümüş
diş dokusunu uzaklaştırır. Etkilenen alanı temizler ve boşluğu dolgu malzemesi
ile doldurur.
Bakterilerin girebilecekleri boşlukları dolgu ile kapatarak çürüğün ilerlemesini
de engellenmeye çalışır. Dolgu için kullanılan malzemeler, altın, porselen,
kompozit reçine (diş renginde dolgu) ve amalgamdır. (cıva gümüş, bakır, kalay ve
bazen çinko alaşımı).
En İyi Dolgu Türü Hangisidir?
Herkes için aynı dolgu tipi uygun olmayabilir. Sizin için doğru dolgu tipini,
çürüğün büyüklüğü, belirli maddelere karşı alerjiniz, dolgunun yapılması gereken
yer ve maliyet belirleyecektir. Farklı malzeme tiplerine ilişkin hususlar:
Altın dolgular, laboratuarda sipariş üzerine yapılır ve yerine yapıştırılarak
uygulanır. Altın inleyler, dişeti hastalıklarına karşı iyi toleransa sahiptir ve
20 yıldan fazla süre ile kullanılabilirler. Bu nedenlerden dolayı, birçok
otorite, altını en iyi dolgu malzemesi olarak düşünmektedir. Bununla beraber, en
pahalı seçimdir ve birden fazla seansta uygulanır.
Amalgam (gümüş) dolgular, aşınmaya karşı dirençlidir ve nispeten daha ucuzdur.
Bununla beraber, koyu renklerinden dolayı, porselen veya diğer kompozit
restorasyonlara göre daha fark edilir niteliktedir ve genellikle ön dişler gibi
görünür bölgeler için uygun değildir.
Kompozit reçine, dişinizle aynı renktedir ve bu nedenle doğal görünüm
istendiğinde kullanılır. Malzemeler karıştırılır ve doğrudan boşluğun içine
yerleştirilerek burada sertleşmeye bırakılır. Kompozit, zamanla kırılıp
aşınabileceğinden dolayı büyük dolgular için ideal bir malzeme olmayabilir..
Ayrıca, çay, kahve veya tütünden dolayı lekelenebilir ve diğer dolgu tipleri
kadar uzun gitmezler, genel olarak üç ila 10 yıl kullanılabilirler.
İnley veya onley olarak anılan porselen dolgular, laboratuarda sipariş üzerine
üretilir ve sonradan dişe yapıştırılır. Diş rengine uygun üretilebilir ve
lekelenmeye karşı dirençlidir. Porselen restorasyon genel olarak dişin büyük bir
bölümünü kaplar. Maliyeti altına yakındır.
Kırık veya çürük dişin büyük bir bölümüne hasar vermişse, kuron veya kaplama
önerilebilir. Sinire ulaşan çürük iki şekilde tedavi edilebilir: kanal tedavisi
((hasar gören sinir çıkarılır) veya pulpa kaplama adı verilen prosedür (siniri
canlı tutmak için yapılır).
Dolgu Nasıl Yapılır?
Diş hekiminiz, dolgu yapmaya karar verdiğinde, önce çürük dokuyu uzaklaştıracak,
sonra etkilenen diğer alanları temizleyecektir. Temizlenen boşluk daha sonra
yukarıda tanımlanan malzemelerden biriyle doldurulacaktır.
Dolguya ihtiyacım olup olmadığını nasıl bilebilirim?
Diş hekiminiz, çürüğünüzün doldurulmasının gerekip gerekmediğini saptayabilir.
Diş muayenesi sırasında, her diş yüzeyini incelemek için diş hekiminiz küçük bir
ayna kullanır.
Anormal görünen her şey özel bir cihazla yakından kontrol edilir. Diş hekiminiz
ayrıca, ağzınızın bir bölümünün röntgenini çekmek isteyebilir. Diş hekiminizin
seçtiği tedavi tipi, çürüğün yol açtığı hasarın kapsamına göre değişir.
|